صندوق ETF چیست؟
یکی از روش‌های سرمایه‌گذاری که در سراسر جهان طرفداران بسیاری دارد، سرمایه‌گذاری در صندوق های ETF است. نام اختصاری ETF مخفف عبارت (Exchange Traded Fund) به معنای صندوق‌هایی است که می‌توان واحدهای آن را خریدوفروش کرد. این صندوق‌ها در موسسات مالی و بانک‌های ایرانی با نام صندوق‌های قابل معامله شناخته می‌شوند. افرادی که علم اندکی نسبتا به بازار دارند، می‌توانند برای سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها را انتخاب کنند. چرا که سرمایه‌گذاری در صندوق های ETF، آسان‌تر از سایر روش‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای جهانی است.
در واقع افرادی که زمان و تخصص کافی برای انتخاب سهام ندارند، می‌توانند با خرید این صندوق‌ها سود خوبی کسب کنند و ارزش سرمایه خود را افزایش دهند. اما صندوق‌های ای تی اف چه مزایایی دارند؟ انواع این صندوق‌ها کدام‌اند؟ بازه زمانی مناسب برای خریدوفروش این صندوق‌ها چقدر است؟ تمام این سوالات را در ادامه بررسی می‌کنیم.
انواع صندوق های ETF
صندوق های ETF دارای انواع مختلفی هستند و به چند دسته گوناگون تقسیم می‌شوند. انواع صندوق های ای تی اف با توجه به نوع دارایی و میزان دارایی سهام در Portfolio، در یک گروه خاص قرار می‌گیرند. در ادامه با دسته‌بندی این صندوق‌ها آشنا می‌شویم.
صندوق های ETF ترکیبی
یکی از انواع کم‌طرف‌دار صندوق های ETF، صندوق ترکیبی است. همان‌طور که از نام صندوق ترکیبی پیدا است، در این صندوق شاهد یک مخلوط هستیم. معمولا چهل درصد دارایی این صندوق‌ها را سهام تشکیل می‌دهد. 40 درصد این صندوق‌ها نیز با اوراق درآمد ثابت تکمیل می‌شود. بیست درصد باقی‌مانده صندوق‌های ترکیبی را نیز اوراق بهادار یا سهام تشکیل می‌دهند. معامله و سرمایه‌گذاری بر روی صندوق های ETF ترکیبی کمی پیچیده‌تر از سایر صندوق‌ها است و به تحقیق کامل و جامع درباره اوضاع بازار نیاز دارد.
صندوق های ETF جسورانه
صندوق های ای تی اف دارای یک نوع دیگر به نام صندوق جسورانه هستند. این صندوق‌ها با هدف تامین منابع مالی طراح‌های نوآورانه و کسب و کارهای تازه متولدشده، عرضه می‌شوند. این صندوق‌ها معمولا با سود خوبی همراه هستند. چرا که در ابتدا که این صندوق‌ها را خریداری می‌کنید، ارزش طرح یا شرکت مورد نظر اندک است. اما با گسترش و پیشرفت آن شما نیز سود قابل توجهی دریافت خواهید کرد.
صندوق های ETF کالا
یکی از کاربردی‌ترین صندوق های ETF در سراسر جهان، صندوق‌های کالا است. با استفاده از این صندوق‌ها می‌توان یک کالای مشخص را به شکل غیرفیزیکی معامله کرد. برای مثال در برابر امتیاز طلا، مبلغی را پرداخت می‌کنید و یک گواهی به شما ارائه می‌شود. می‌توانید با استفاده از این گواهی، بدون دسترسی فیزیکی به طلا، معامله انجام دهید. هر کالای با ارزشی می‌تواند محتوای این صندوق‌ها تشکیل دهد. نفت، انواع فلزات گران‌بها، زعفران و هر کالای باارزش دیگری می‌توانند در این میان قرار بگیرند.
صندوق های ETF با درآمد ثابت
یکی از محبوب‌ترین صندوق های ETF، صندوق درآمد ثابت است. معمولا درصد بالایی از این صندوق‌ها را اوراق درآمد ثابت تشکیل می‌دهند. همان‌طور که از نام این صندوق مشخص است، با خرید آن درآمد مشخصی را دریافت خواهید کرد. صندوق‌های درآمد ثابت از کم‌خطرترین صندوق‌هایی هستند که می‌توانید برای سرمایه‌گذاری خریداری کنید. اوراق مشارکت بانکی، سپرده بانکی و سایر اوراق درآمد از جمله اوراق خزانه، بیش از 65 درصد دارایی این نوع از صندوق ای تی اف را تشکیل می‌دهند.
صندوق های ETF سهامی
یکی دیگر از انواع صندوق های ETF، صندوق‌های سهامی است. این صندوق‌ها معمولا یک پورتفولیو با تعداد و حجم بالایی سهام دارند که باعث می‌شوند، ریسک معامله این صندوق‌ها نسبتا بالا باشد. البته باید توجه داشته باشید که با قبول این ریسک می‌توانید درآمد بیشتری نیز دریافت کنید. در واقع این ریسک نسبتا زیاد باعث می‌شود که دامنه حرکت ارزش این صندوق گسترش پیدا کند. در چنین شرایط، ظرفیت سود و ضرر افزایش پیدا می‌کند. هفتاد درصد دارایی این صندوق‌ها را سهام تشکیل می‌دهد.
صندوق های ETF دولتی
صندوق های ETF دولتی یکی دیگر از انواع صندوق‌های قابل معامله است. کل محتوای این صندوق‌ها را سهام مربوط به یک بخش صنعتی مانند فولاد یا نفت تشکیل می‌دهند. این صندوق‌ها از سوی دولت عرضه می‌شوند و در بسیاری از مواقع با سود خوبی برای سرمایه‌گذاران همراه هستند. البته قبل از خریداری این صندوق‌ها لازم است که تحقیقات گستردهای انجام دهید و سوابق و برنامه‌ریزی پروژه مورد نظر را تحلیل بررسی کنید.
مزایای صندوق های ETF
همان‌طور که گفتیم صندوق های ای تی اف دارای ریسک اندکی هستند و می‌توانند برای یک سرمایه‌گذاری ایمن، مناسب باشند. حالا لازم است که با دیگر مزایا و ویژگی‌های مثبت خریدوفروش این صندوق‌ها آشنا شوید. در ادامه سایر مزایای معامله صندوق‌های ای تی اف را باهم بررسی می‌کنیم.
قابلیت معامله آنلاین
قطعا مهم‌ترین مزیت معامله صندوق های ETF، قابلیت خریدوفروش آنلاین است. امروزه بیشتر بازارهای معتبر جهان، از قابلیت معامله آنلاین پشتیبانی می‌کنند. در ساعات فعالیت بازار مد نظر می‌توانید وارد بستر اینترنتی آن شوید و ETF مد نظر خود را خریدوفروش کنید. این قابلیت به شما اجازه می‌دهد که بدون محدودیت زمانی و مکانی به سرمایه‌گذاری بپردازید.
به‌روزرسانی همیشگی نرخ خالص ارزش دارایی
یکی از مهم‌ترین شاخص‌های مربوط به دارایی‌ها،NAV یا همان خالص ارزش دارایی‌ها است. خالص ارزش دارایی‌های صندوق‌های ETF به‌صورت همیشگی در حال به‌روزرسانی هستند. معمولا در هرچند دقیقه، یک‌بار ارزش خالص دارایی این صندوق‌ها به‌روزرسانی می‌شود. در چنین شرایطی می‌توانید با سرعت بالایی به حرکات بازار واکنش نشان دهید و از جریان و تغییرات بازار عقب نمانید.
عدم پرداخت مالیات
در هر بازاری که بخواهید سرمایه‌گذاری کنید، مالیات به سراغ شما می‌آید و مجبور خواهید شد که درصدی از مبلغ کل دارایی را به دولت‌ها بپردازید. اما جالب است بدانید که صندوق های ETF از مالیات معاف هستند. البته توجه داشته باشید که این مالیات برای نقل‌وانتقال سهام و اوراق بهادر اخذ می‌شود که بسیار کم‌تر از مالیات سایر دارایی‌ها است.
به‌صرفه بودن صندوق های ETF
صندوق های ETF بسیار مقرون‌به‌صرفه هستند. برای شروع سرمایه‌گذاری بر روی این صندوق‌ها نیازی به درآمد و سرمایه اولیه بسیاری ندارید. این صندوق‌ها را می‌توانید با سرمایه اندکی خریداری کنید. از سوی دیگر میزان کارمزد صندوق‌های ETF در مقایسه با سایر دارایی‌ها بسیار کم‌تر است. نقدشوندگی بالای این صندوق‌ها نیز به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند که در هر زمانی دارایی خود را به پول نقد تبدیل کنند. در واقع همیشه مشتریان دست‌به‌نقد بسیاری برای صندوق‌های ای تی اف حاضر هستند.
تفاوت صندوق ETF و صندوق سرمایه‌گذاری مشترک
صندوق ETF و سرمایه‌گذاری مشترک شباهت بسیاری با یکدیگر دارند و همین مساله باعث می‌شود که بسیاری از افراد تازه‌وارد این دو را باهم اشتباه بگیرند. این دو نوع صندوق ساختاری مشابه دارند، اما دارای یک تفاوت اصلی هستند که کاملا محرز است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک را نمی‌توان در هر ساعتی از شبانه‌روز معامله کرد و باید تا آخر روز و محاسبه NAV برای معامله آن‌ها صبر کرد. اما صندوق های ETF را می‌توان در هر ساعتی از شبانه‌روز معامله کرد. یکی دیگر از تفاوت‌های میان صندوق ETF و صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، معافیت مالیاتی صندوق ای تی اف است. از سوی دیگر بازار ای تی اف دارای شفافیت مالی بسیار بیشتری است.
بازه زمانی مناسب سرمایه‌گذاری بر روی صندوق‌های ای تی اف
احتمالا با مشاهده مزایای صندوق های ETF ترغیب شده‌اید که در این زمینه سرمایه‌گذاری کنید. قبل از ورود به این بازار احتمالا این سوال برایتان پیش می‌آید که با چه افق زمانی می‌توان بر روی این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری کرد؟
در برابر این سوال نمی‌توان جواب مشخصی ارائه کرد. چرا که سرمایه‌گذاران با توجه به اوضاع بازار، روند قیمت صندوق خریداری شده و استراتژی خود می‌توانند در بازه‌های زمانی گوناگونی، بر روی صندوق های ETF سرمایه‌گذاری کنند. ناگفته نماند که تجربیات و نمودارها نشان می‌دهند که سرمایه‌گذاری بلندمدت بر روی این صندوق‌ها با سود بیشتری نسب به سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و میان‌مدت همراه است. بنابراین پیشنهاد می‌شود که برای خریدوفروش این صندوق‌ها، یک افق زمانی حداقل ۱۸ماهه در نظر داشته باشید.
آیا صندوق‌های ای تی اف در طول زمان ارزش خود را از دست می‌دهند؟
بسیاری از افراد بر این باور هستند که صندوق‌های ای تی اف در طول زمان ارزش خود را از دست می‌دهند. این گزاره در بیشتر موارد صحیح نیست، اما به هر حال ممکن است. کاهش ارزش برای صندوق‌هایی اتفاق می‌افتد که پشتوانه معتبری ندارند. از سوی دیگر ممکن است صندوق‌هایی که مربوط به پروژه‌های غیراصولی و ناموفق هستند، ارزش خود را در طول زمان از دست دهند. در هر صورت صندوق های ETF نیز نوعی سرمایه هستند و هر سرمایه‌ای قابلیت کاهش ارزش را دارد. اما باید بدانید که در بیشتر موارد ارزش این صندوق‌ها در بلندمدت محفوظ می‌ماند.
صندوق های ETF؛ مناسب برای همه سرمایه‌گذاران
صندوق های ETF دارای تنوع بالایی از لحاظ دارایی‌ها هستند. این تنوع بالا باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران مبتدی نیز بتوانند بدون نیاز به تحمل ریسک بالا در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کنند. اگر شما هم می‌خواهید یک سرمایه‌گذاری با تنوع بالا از نظر دارایی و ریسک پایین داشته باشید، خریدوفروش واحدهای صندوق های ETF می‌تواند برایتان مناسب باشد.